بیماری تب شالیزار یکی از بیماری‌های عفونی شایع در استان‌های شمالی است که شباهت بسیار زیاد آن با کرونا موجب شده تا حساسیت‌های نسبت به این بیماری زیاد شده و مراقبت جدی‌تری را نسبت به سال‌های گذشته بطلبد.

ماری لپتوسپیروز یا تب شالیزار، بیماری شایع استان‌های شمالی است که براثر نوعی باکتری ایجاد می‌شود، محل زندگی این باکتری در سیستم‌های کلیه و اداری خانواده جوندگان نظیر موش‌ها و یا روباه و شغال است که با ادرار این موجودات در محیط ‌زیست ازجمله در محیط‌هایی که رطوبت بالایی وجود داشته باشد، منتشر می‌شود.

با افزایش رطوبت و بارش باران که رخدادی طبیعی در استان‌های شمالی به‌حساب می‌آید، ادرار این موجودات در بین آب‌های سطحی، روان آب‌ها و یا زمین‌های شالیزار پخش می‌شود و علاوه بر آن افزایش دما نیز موجب می‌شود تا زیست، تکثیر و انتقال باکتری افزایش پیدا کند.

دکتر آبتین حیدر زاده، سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان می‌گوید: «این باکتری می‌تواند از راه خراش‌های پوست، ملتحمه چشم(غشا مخاطی نازک و شفافی که سطح داخلی پلک‌ها را مفروش کرده و بخش صلبیه را می‌پوشاند)، مخاط دهان و یا هر منفذ دیگری وارد بدن انسان شود و ممکن است در طی تماس و مجاورت انسان با محیط آلوده، باکتری از راه‌های مختلف وارد بدن شود.

به گفته دکتر حیدر زاده، بیشترین قشری که با بیماری تب شالیزار مواجه می‌شوند کشاورزان و به اصلاح شالی‌کاران هستند اما کودکان نیز به سبب اینکه در حاشیه آب‌های راکد و یا بعضاً شالیزارها مشغول بازی کردن هستند، می‌توانند به بیماری تب شالیزار مبتلا شوند.

وی همچنین اذعان می‌کند که در سال‌های اخیر بیماری به یکی از مراکز درمانی گیلان مراجعه کرد که تنها به سبب گذر خودرو از آب راکد در جاده و پاشیدن آن بر روی صورت، به بیماری تب شالیزار مبتلا شده بود.

آنچه متخصصان بیماری‌های عفونی گفته‌اند؛ نخستین علائم بیماری تب شالیزار (تب بجار)، بروز تب است که می‌تواند تا ۴۰ درجه دمای بدن را افزایش دهد و پس‌ازآن احساس ضعف و خستگی، درد عضلانی و حتی زردی، قرمزی چشم‌ها از دیگر مشخصه‌های این بیماری است.

تب شالیزار در موارد شدیدتر می‌تواند ریه، قلب، کبد را درگیر کند و در صورت پیشرفت بیماری و عدم توجه بیمار، ممکن است منجر به فوت شود؛ هرچند در چند سال اخیر گسترش مفاهیم بهداشتی و توجه مردم به بیماری تب شالیزار زیاد شده و گیلان تقریباً فوتی از این بابت نداشته است.

سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان می‌گوید: «طول دوره کمون بیماری تب شالیزار کوتاه است و بین سه تا هفت روز خود را نمایان می‌کند، بیماری تب شالیزار شباهت بسیار زیادی با کرونا دارد و ممکن است با آن اشتباه نیز گرفته شود».

دکتر حیدر زاده تأکید می‌کند که در گیلان به دلیل کشاورزی بودن استان، تب شالیزار بسیار شایع‌تر از کرونا است و لازم است شالی‌کاران به آن توجه کنند و در صورت بروز علائم بیماری به خانه‌های بهداشت، مراکز سلامت و یا مراکز درمانی مراجعه کنند.

آن‌طور که سرپرست معاونت بهداشتی گیلان بیان کرده، شیوع بیماری تب شالیزار دو پیک دارد؛ تب شالیزار معمولاً از اواخر اردیبهشت در گیلان آغاز و در فصل کشت برنج یعنی نشا افزایش پیدا می‌کند و پس از کاهش یک دوره کوتاه، مجدداً در دوره برداشت یعنی درو برنج به سبب بریده شدن دست‌ها توسط ساقه‌های برنج و بعضاً شستن دست‌ها در آب‌های سطحی حاشیه شالیزار، درصد ابتلا کشاورزان به این بیماری مجدداً افزایش پیدا می‌کند.

به گفته حیدر زاده، از گوشه و کنار استان آمارهایی از ابتلای چند تن از گیلانیان به تب شالیزار بر اساس نتایج مثبت تست‌ها به بهداشت رسیده و فرایند نمونه‌گیری از بیماران احتمالی در حال انجام است.

آمارها نشان می‌دهد تب شالیزار به دلیل شایع بودن در گیلان سالانه حداقل ۳۰۰ نفر را در مراکز درمانی مجبور به بستری می‌کند و این در حالی است که بسیاری از افراد به تب شالیزار مبتلا می‌شوند و این بیماری را همچون یک سرماخوردگی یا آنفولانزای ساده که با درد خفیف بدن همراه هست، سپری می‌کنند.

البته در برخی از سال‌ها تب شالیزار افراد زیادی را هم درگیر کرده که نمونه آن در سال ۸۵ بود؛ در آن سال حدود ۷۰۰ نفر از گیلانیان در مراکز بیمارستانی بستری شدند و این نشان می‌دهد باید بسیار درخصوص این بیماری مراقب بود، همان‌گونه که در سال‌های اخیر هم استانی‌هایمان مراقبت کرده و شمار مبتلایان کاهش‌یافته است.

در هر صورت، باید مراقب بود و بیماری لپتوسپیروز (تب شالیزار- تب بجار) را که یکی از بیماری‌های شایع استان‌های شمالی ازجمله گیلان است را جدی گرفت و به دلیل شباهت زیاد این بیماری با بیماری کووید ۱۹، در صورت بروز علائم مشابه به مدافعان سلامت در خانه‌های بهداشت، مراکز جامعه سلامت و یا مراکز درمانی و بیمارستانی مراجعه کرد.